LTĐH 2012: lý thuyết bằng chứng tiến hóa

BCTH		Nội dung	Ví dụ	Vai trò
GIÁN TIẾP	Giải phẫu so sánh	Cơ quan tương đồng: Là những cơ quan  nằm ở những vị trí tương ứng trên cơ thể, có cùng nguồn gốc trong quá trình phát triển phôi nên có kiểu cấu tạo giống nhau. Cơ quan thoái hoá : Là cơ quan phát triển không đầy đủ ở cơ thể tr­ởng thành. Do điều kiện sống của loài đã thay đổi, các cơ quan này mất dần chức năng ban đầu, tiêu giảm dần và hiện chỉ để lại một vài vết tích xư­a kia của chúng.	- Chi trước của các loài động vật có xương sống. - Xương cụt, ruột thừa, răng khôn, nếp thịt ở khóe mắt,… hay hiện tượng lại tổ ở người	Phản ánh sự tiến hóa phân li
		Cơ quan tương tự: là những cơ quan khác nhau về nguồn gốc như­ng đảm nhiệm những chức phận giống nhau nên có kiểu hình thái tương tự.	Cánh côn trùng (phát triển từ mặt lưng) nhưng cánh dơi (phát triển từ chi trướC.	Phản ánh sự tiến hóa đồng quy
	Phôi SH	Phôi của các động vật có xương sống thuộc những lớp khác nhau, trong những giai đoạn phát triển đầu tiên đều giống nhau về hình dạng chung cũng như quá trình phát sinh các cơ quan.	Phôi của các loài ĐVCXS: Người, thỏ, gà, rùa, cá đều trải qua các giai đoạn khe mang, tim 2 ngăn,…	Sự  giống nhau càng nhiều và càng kéo dài trong những giai đoạn phát triển muộn của phôi giữa các loài chứng tỏ chúng có quan hệ họ hàng càng gần.
	Địa lý SVH	- Nhiều loài phân bố ở các vùng địa lí khác nhau nhưng lại có nhiều đặc điểm cấu tạo giống nhau đã đư­ợc chứng minh là có chung một nguồn gốc, sau đó phát tán sang các vùng khác. - Một số trường hợp, các loài không có họ hàng gần, ở xa nhau về mặt địa lí nhưng lại có nhiều đặc điểm giống nhau đư­ợc chứng minh là do kết quả của tiến hóa hội tụ.	- Ngựa hoang ở Châu Âu có nhiều đặc điểm giống với Ngựa vằn Châu Phi. - Sóc bay ở Nam Mỹ có đặc điểm giống thú có túi ở Châu Úc	Cho thấy sự giống nhau giữa các loài chủ yếu là do có chung nguồn gốc hơn là do sự tác động của môi trường.
	TB học và Sinh học PT	- Bằng chứng tế bào học : + Mọi sinh vật đều đ­ược cấu tạo từ tế bào, các tế bào đều đư­ợc sinh ra từ các tế bào sống trư­ớc đó. + Tế bào là đơn vị tổ chức cơ bản của cơ thể sống. - Bằng chứng sinh học phân tử : + Mã di truyền của các loài đều có đặc điểm giống nhau, tính phổ biến của thông tin di truyền ở tất cả các loài đều được mã hóa theo nguyên tắc chung. + Phân tích trình tự các axit amin của cùng một loại  prôtêin hay trình tự các nuclêôtit của cùng một gen	- Tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực đều có các thành phần cơ bản: Màng sinh chất, tế bào chất và nhân (hoặc vùng nhân),… - Người giống tinh tinh 97,6% ADN, giống vượn Gibbon 94,7% ADN.	- Sự tương đồng về nhiều đặc điểm ở cấp phân tử và tế bào ® Phản ánh nguồn gốc chung của sinh giới. - Sự sai khác về trình tự axit amin trong prôtêin hay trình tự các nuclêôtit của cùng một gen càng ít cho thấy quan hệ họ hàng giữa các loài càng gần gũi.
TRỰC TIẾP	Hóa thạch	Hóa thạch : là những di tích của sinh vật để lại trong các lớp đất đá của vỏ trái đất.	- Từng phần cở thể: Một vết chân, một bộ xương,… - Cơ thể nguyên vẹn: Xác voi Mamut(hàng trăm ngàn năm tuổi) trong các tảng băng, xác sâu bọ còn giữ nguyên hình dạng, màu sắc trong nhựa hổ phách,…	- Hoá thạch là bằng chứng trực tiếp để biết được lịch sử phát sinh, phát triển của sự sống. - Là dẫn liệu quý để nghiên cứu lịch sử vỏ trái đất.