LÍ THUYẾT THEO BÀI SINH HỌC 12: QUY LUẬT PHÂN LY

I. Phương pháp nghiên cứu di truyền học của Menđen (phương pháp lai và phân tích con lai)

1. Tạo dòng thuần chủng về  nhiều thế hệ

2. Lai các dòng thuần chủng khác biệt về 1 hoặc 2 tính trạng rồi phân tích kết quả lai ở F1, F2, F3

3. Sử dụng toán xác suất để phân tích kết quả lai sau đó đưa ra giả thuyết để giải thích kết quả

4. Tiến hành thí nghiệm chứng minh cho giả thuyết

II. Hình thành quy luật:

1. Giả thuyết của Menđen:

- Mỗi tính trạng đều do một cặp nhân tố di truyền quy định. Trong tế bào nhân tố di truyền không hoà trộn vào nhau

- Bố (mẹ) chỉ truyền cho con (qua giao tử) 1 trong 2 thành viên của cặp nhân tố di truyền (theo MenDen gọi là giao tử thuần khiết)

- Khi thụ tinh các giao tử kết hợp với nhau một cách ngẫu nhiên tạo nên các hợp tử

2. Kiểm tra giả thuyết

- Bằng phép lai phân tích (lai kiểm nghiệm) đều cho tỉ lệ kiểu hình xấp xỉ 1:1 như dự đoán của Menđen

- Lai phân tích là phép lai giữa cá thể F1 dị hợp với cá thể đồng hợp lặn. Lai phân tích giúp kiễm tra kiểu gen cá thể trội có kiểu gen đồng hợp hay dị hợp

3. Nội dung của quy luật

Mỗi tính trạng do một căp alen qui định, một có nguồn gốc từ bố, một có nguồn gốc từ mẹ. Các alen bố mẹ tồn tại trong tế bào một cách riêng rẽ, không hòa trộn vào nhau. Khi hình thành giao tử, các thành viên của một cặp alen phân li đồng đều về các giao tử.

III. Cơ sở tế bào học của quy luật phân li

- Mỗi gen chiếm một vị trí xác định trên NST gọi là lôcút.

- Khi giảm phân hình thành giao tử, các NST tương đồng phân li đồng đều về các giao tử , kéo theo sự phân li đồng đều của các alen trên nó.

IV. Điều kiện để F2 có tỉ lệ 3:1

- P thuần chủng

- Mỗi tinh trạng do một cặp gen qui định và trội phải trội hoàn toàn

- Số lượng con lai phải lớn

- Giảm phân, thụ tinh xảy ra bình thường